U nang bì buồng trứng

0
320
U nang bì buồng trứng (hay còn gọi là u quái) là khối u có nguồn gốc từ tế bào mầm đã biệt hóa hoặc chưa biệt hóa. Đa phần khối u quái là lành tính nếu là u quái trưởng thành, và sẽ có nguy cơ ung thư cao nếu là u quái không trưởng thành.

U nang bì buồng trứng (hay còn gọi là u quái) là khối u có nguồn gốc từ tế bào mầm đã biệt hóa hoặc chưa biệt hóa. Đa phần khối u quái là lành tính nếu là u quái trưởng thành, và sẽ có nguy cơ ung thư cao nếu là u quái không trưởng thành.

 

U nang bì buồng trứng là gì

 

– U nang bì buồng trứng (u quái) có nguồn gốc tế bào mầm. Các tế bào mầm phát triển và biệt hóa tốt tạo thành u quái trưởng thành hay u bì với các cấu trúc là mô tuyến bã, da, tóc, xương.. Nếu các tế bào mầm không biệt hóa tốt sẽ là u quái không trưởng thành. Khoảng  95% các u quái là u quái trưởng thành. U bì là loại u lành tính, tiên lượng tốt.

 

– Lứa tuổi thường gặp: U nang bì buồng trứng là loại u lành tính có thể gặp ở tuổi trẻ em, vị thành niên, độ tuổi sinh đẻ và người già.

 

Ảnh minh họa. Nguồn internet

 

Tính chất u nang bì

 

– U nang bì có vỏ dày, trơn láng, có lẫn những sợi cơ, lớp vỏ bên trong có cấu trúc như da.

 

– Kích thước khối u thường không to, dưới 10cm, nhưng năng nên dễ gây xoắn.

 

– Thường chỉ có ở một bên buồng trứng, có khoảng 10-20% thấy ở cả hai bên.

 

– Trong nang chứa các tổ chức của da đã biệt hóa cao nhưu lông, tóc, móng, răng, chất bã đậu, các tổ chức xương, sụn hoặc chất trắng như não hay thần kinh.

 

Triệu chứng u bì buồng trứng

 

– Bệnh phát triển âm thầm lặng lẽ gần như không có triệu chứng, chỉ được phát hiện tình cờ khi đi khám định kỳ hoặc đi siêu âm.

 

– Bệnh có biểu hiện khi có hiện tượng xoắn nang hoặc biến chứng do u chèn ép gây đau hoặc bí trung đại tiện. Thông thường người bệnh chỉ phát hiện được khi khối u đã to.

 

Phân loại

 

U nang bì trưởng thành: U nang bì xuất phát từ những lá thai ngoài.

 

 Nếu khối u chứa những tổ chức non xuất phát từ lá thai trong hoặc lá thai giữa (tế bào mầm), chưa biệt hóa (như tổ chức của bào thai: thần kinh, tuyến giáp) thì nguy cơ bị ung thư cao.

 

U nang bì trưởng thành phân chia thành ba loại:

 

– U quái trưởng thành đặc: Đây là một loại u buồng trứng rất hiếm gặp. U thường gặp ở trẻ em và thiếu niên. Hầu hết u quái buồng trứng đặc có một phần mô phôi thai và được xếp vào nhóm ác tính. Trái lại, u quái đặc gồm toàn mô trưởng thành xuất phát từ 3 lá phôi là u lành, tiên lượng rất tốt.

 

Hình ảnh U nang bì trên siêu âm: Nguồn internet

 

– U quái trưởng thành bọc : Được gọi là u bọc dạng bì. U gồm mô xuất phát từ ba lá phôi với thành phần xuất phát từ lá ngoài chiếm ưu thế. U có thể gặp ở bất cứ lứa tuổi nào nhưng thường gặp hơn ở lứa tuổi sinh sản. Đây là loại u mầm bào thường gặp nhất, chiếm từ 5-25% các u buồng trứng. Các triệu chứng lâm sàng không đặc hiệu, như đau bụng, khối u hạ vị, rong huyết bất thường .v.v…

 

– U quái trưởng thành hoá ác: U quái dạng bọc trưởng thành hoá ác trong 2% các trường hợp, và thường gặp ở lứa tuổi sau mãn kinh. Tiên lượng xấu, chỉ có 15-30% sống sót sau 5 năm.

 

U nang bì không trưởng thành (Khối u xuất phát từ lá thai trong hoặc lá thai giữa chưa biệt hóa: U quái không trưởng thành gồm các mô xuất xứ từ ba lá phôi và những cấu trúc non hay phôi.

 

U quái không trưởng thành ra 4 độ dựa trên lượng mô thần kinh non:

 

– Độ 0: toàn là mô trưởng thành.

 

– Độ 1: rất ít mô non, ít phân bào. Lâu lâu trên một quang trường nhỏ có mô thần kinh non.

 

– Độ 2: mô thần kinh non nhiều hơn, nhiều phân bào hơn.

 

– Độ 3: mô thần kinh non nhiều. Có hơn 4 quang trường nhỏ có mô thần kinh non trên một phiến kính. Nhiều phân bào.

 

Độ càng lớn, u càng hay cho di căn.

 

U quái không trưởng thành chiếm 1% các u quái buồng trứng. Tuổi thường gặp là 19 tuổi. Trong 70% các trường hợp u chỉ có ở một buồng trứng. 50% các u quái này có tăng lượng alpha-foetoprotein huyết thanh.

 

Ảnh minh họa: Nguồn internet

 

Biến chứng

 

– Xoắn nang: Thường là xoắn cuống nang gây đau và nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời sẽ làm cho mức độ xoắn trở nên nghiêm trọng gây nên tình trạng xuất huyết, vỡ, viêm nhiễm khuẩn…và cần can thiệp ngoại khoa.

 

– Gây vô sinh đẻ non, sẩy thai: U nang bì buồng trứng có thể gây ra tình trạng đẻ non, sẩy thai nhưng nếu được điều trị sớm kịp thời vẫn có thể sinh con được.

 

– U nang bì buồng trứng có khả năng chuyên thành ung thư nếu chủ quan không điều trị.

 

U nang bì buồng trứng không có nhiều triệu chứng đặc hiệu rất khó để phát hiện nếu như không đi khám sức khỏe định kỳ. Bệnh có thể gây ra biến chứng hay không tùy thuộc vào mức độ cũng như tính chất khối u. Khi phát hiện cần phải đi khám và theo dõi định kỳ. Phẫu thuật bóc tách u sẽ được thực hiện khi khối u phát triển to hoặc gây ra những biến chứng ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản.

 

 

 

Theo NTD

U nang bì buồng trứng

 

Theo NTD