Viêm gan A

Viêm gan A

Viêm gan A (Hepatitis A) là một truyền nhiễm cấp tính tại gan, gây ra bởi virus viêm gan A (hepatitis A virus). Bệnh thường lây qua đường tiêu hóa, từ phân người bệnh tới người lành, chẳng hạn qua thức ăn nhiễm bẩn. Bệnh cũng có khả năng lây nhiễm qua quan hệ tình dục

Viêm gan A và con đường lây nhiễm

Vi rút viêm gan A được tìm thấy trong mồ hôi, nước bọt, nước tiểu, nhưng nhiều nhất vẫn là ở phân của người có bệnh. Vi khuẩn viêm gan A theo thức ăn, nước uống nhiễm khuẩn xâm nhập vào cơ thể, chúng sinh sôi nẩy nở một cách nhanh chóng trong các tế bào gan. Từ đó chúng theo ống dẫn mật xuống đường ruột và theo phân đi ra ngoài.

Viêm gan A lây chủ yếu qua đường tiêu hóa thông qua: Thức ăn, nước uống bị nhiễm, tiếp xúc qua tay bị ô nhiễm, qua dịch tiết vùng mũi – họng, khí dung, nước bọt… với người bị bệnh.

Bệnh cũng lây qua tiếp xúc tình dục qua đường miệng – sinh dục, sinh dục – hậu môn, miệng – hậu môn. Do kí sinh trùng khu trú tại các cơ quan của hệ tiêu hóa như: Miệng, hậu môn, tay mà đây lại là con đường quan hệ chủ yếu của người đồng tính hoặc những người có quan hệ với nhiều người hoặc những cặp vợ chồng thích cảm giác lạ khi quan hệ những con đường khác ngoài đường sinh dục – sinh dục.

Ảnh minh họa: Nguồn internet

– Bệnh có thể lây qua phương thức kích thích, thủ dâm cho nhau: Khi tay kích thích vào hậu môn có virus viêm gan A, bệnh có thể lây truyền qua đường âm đạo, hậu môn,…

– Quan hệ miệng – bộ phận sinh dục: Virus viêm gan A lây qua đường miệng với bộ phận sinh dục và ngược lại khi có bạn tình nhiễm viêm gan A.

– Quan hệ miệng – hậu môn: Virus viêm gan A có thể lây từ miệng người bị lây nhiễm sang hậu môn người lành hoặc ngược lại.

– Quan hệ dương vật- hậu môn: Bệnh có thể xảy ra ở cả đồng tính nam lẫn quan hệ nam nữ khi sử dụng hình thức quan hệ này nếu đối tượng nhận bị nhiễm viêm gan A.

Ngoài ra viêm gan A có thể lây truyền qua truyền máu, tuy nhiên khả năng lây theo phương thức này là rất hy hữu.

Triệu chứng bệnh

– Viêm gan A có dấu hiệu và triệu chứng thường không xuất hiện cho đến khi  đã có virus trong một tháng. Các dấu hiệu và triệu chứng của viêm gan A bao gồm: Mệt mỏi, buồn nôn và ói mửa, chán ăn, sốt nhẹ, nước tiểu tối màu, đau cơ, ngứa, vàng da và mắt, đau bụng hoặc khó chịu, đặc biệt là ở vùng gan ở bụng trên bên phải bên dưới xương sườn…

– Các dấu hiệu và triệu chứng này thường kéo dài khoảng 2 tháng, nhưng có thể kéo dài 6 tháng. Không phải tất cả mọi người với bệnh viêm gan A phát triển các dấu hiệu hoặc triệu chứng.

Ảnh minh họa: Nguồn internet

Điều trị

– Bệnh viêm gan A chưa có thuốc đặc trị. Người bệnh cần nghỉ ngơi; ăn thức ăn lỏng chứa nhiều đạm, vitamin. Không ăn thức ăn chứa nhiều mỡ, không uống rượu. Có thể dùng sinh tố, thuốc chống nôn nếu cần.

– Khi bệnh nhân bị đau bụng, buồn nôn, ói mửa liên tục và không ăn uống được; họ cần nhập viện để chữa trị. Thuốc men và thức ăn sẽ được truyền qua đường nước biển, giúp cơ thể của họ chóng phục sức hơn. Nếu gan bị tàn phá một cách quá mãnh liệt như trong trường hợp viêm gan ác tính bệnh nhân cần được chuyển về những trung tâm y khoa đại học để được ghép gan.

Biến chứng

Bệnh không gây ra bệnh viêm gan kinh niên, nên sẽ không đưa đến chai gan và ung thư gan như các bệnh viêm gan B, C và D. Tuy nhiên có thể gây ra tình trạng viêm gan cấp tính, viêm gan tối cấp hoặc nặng hơn là viêm gan kéo dài

Viêm gan cấp tính

– Thời gian ủ bệnh là 30 ngày, bệnh nhân khởi phát đột ngột các dấu hiệu bệnh giống như cảm cúm: Sốt, ho, đau mỏi cơ, nhức đầu, mệt mỏi, chán ăn, đi tiểu ít, nước tiểu sẫm màu.

– Bệnh viêm gan A cấp tính thường tự khỏi, người bệnh đi tiểu nhiều và hết vàng da, vàng mắt nhưng có khoảng 2% số trường hợp diễn biến nặng, có thể dẫn đến suy gan, hôn mê gan, làm cho người bệnh tử vong. 

Ảnh minh họa: Nguồn internet

Viêm gan tối cấp: Bệnh diễn biến nhanh chóng trong một tuần với sốt cao, vàng mắt, mệt lả, gan teo nhỏ và hôn mê gan thường là biểu hiện cuối cùng trước khi tử vong

Viêm gan kéo dài: Hiện tượng này rất ít gặp nhưng hiện tượng ứ mật kéo dài, đôi khi xảy ra có thể là từ 2-3 tháng, nhưng ít khi để lại hậu quả nặng nề. Không ghi nhận thể viêm gan mạn tính hoặc tình trạng mang HAV suốt đời.

Phòng bệnh

Bệnh lây qua ăn uống nên vấn đề vệ sinh thực phẩm, vệ sinh cá nhân rất quan trọng. Cần có kiến thức phòng bệnh viêm gan A như thực hiện “ăn chín uống sôi”, vệ sinh môi trường tốt, xử lý phân hợp vệ sinh; tuyệt đối không dùng phân tươi để bón rau rửa sạch tay trước khi ăn và sau khi đi đại tiện. Cách ly và điều trị bệnh nhân khỏi lây lan cho tập thể

Thực hiện lối sống tình dục an toàn bằng cách quan hệ chung thủy một vợ, một chồng. Khi quan hệ nên sử dụng bao cao su và vệ sinh sạch sẽ sau quan hệ. Hạn chế việc quan hệ đường miệng – cơ quan sinh dục, cơ quan sinh dục –  hậu môn. Kí sinh trùng có thể khu trú ở tay chính vì vậy nên giữ tay sạch sẽ hoặc lồng bao cao su khi dùng tay kích thích tình dục.

 Tiêm vắc-xin: Hiện nay đã có vắn cin ngừa viêm gan A rất hiệu quả.

Không có phương pháp điều trị thuốc bổ sung hoặc thay thế đã chứng tỏ hữu ích trong việc ngăn ngừa hoặc điều trị bệnh viêm gan A lây nhiễm. Vì vậy cần chuẩn bị những kiến thức phòng bệnh về lối sống sinh hoạt cũng như tình dục. Hiện đã có vắc- xin phòng viêm gan A.